Is Shogun gebaseerd op een waargebeurd verhaal?

De avonturendramashow ‘Shōgun’ vertelt een verhaal dat zich afspeelt in de 17e eeuw over de Japanners leger leider en zijn partnerschap met een gestrande Europese navigator die het traject van de toekomst van het koninkrijk veranderde. Shōgun Yoshii Toranaga bevindt zich midden in politieke onrust en een dreigende burgeroorlog. De paden van de militair kruisen zich echter met John Blackthorne, een Europese zeeman die Toranaga kan helpen de balans in zijn voordeel te laten doorslaan. Met plannen om Blackthorne als pion in het grotere geheel te gebruiken, maakt Toranaga gebruik van de vaardigheden van Toda Mariko, een vertaler die een brug vormt tussen de twee mannen en daarbij haar eigen gecompliceerde verleden onder ogen ziet.

De FX-serie schetst een rijke wereld van boeiende politiek en fascinerende geschiedenis, onderzocht aan de hand van het verhaal van een westers individu wiens lot verweven raakt met de oosterse politieke leider. De show heeft dus een zware historische connotatie die kijkers ertoe kan brengen zich af te vragen over de verhalen van Blackthorne en Toranaga en hun wortels in de feitelijke geschiedenis.

Literaire wortels in het werk van James Clavell

'Shōgun' is voor het grootste deel gebaseerd op de gelijknamige historische fictieroman van James Clavell die in 1975 uitkwam. Naar verluidt een passerende regel in een schoolboek van de dochter van de Britse auteur, waarin een Engelsman wordt aangehaald die na zijn reizen een samoerai werd naar Japan in de 17e eeuw, inspireerde Clavell tot het schrijven van zijn verhaal. Hoewel één enkele zin aanzette tot de creatie van Clavells werk, ging de auteur door met uitgebreid onderzoek naar zijn roman om een ​​verhaal te creëren dat in de kern een mix van feit en fictie blijft.

Tientallen jaren later lijkt het passend dat de dochter van de auteur, Michaela Clavell, uitvoerend producent werd om het klassieke verhaal van haar vader naar een modern publiek te brengen. Het werk inspireerde eerder een andere bewerking, een tv-miniserie met dezelfde titel Jaren 80 . De aanpassing van FX onderscheidt zich echter en brengt iets nieuws op tafel door zijn nieuwe maar even authentieke draai aan het schrijven van Clavell.

“Het is een proces waarbij je eruit haalt wat je wilt”, vertelde Michaela Clavell De directe in een gesprek over de show. “Je moet zulke grote stukken en aandachtspunten uit het boek kiezen – je kunt het niet allemaal laten zien, zelfs niet in tien uur.” Als zodanig benadrukten de creatieven achter het project tijdens het proces van ‘Shōgun’s’ moderne bewerking het culturele aspect van Clavells werk op een ongekende manier.

“Het [‘Shōgun’, de FX-show] omvat grotendeels het Japanse standpunt. Het is net zo goed het verhaal van Toranaga – zoveel als het is, en misschien zelfs meer, dat van John Blackthorne”, zei Michaela Clavell in een interview met SchermRant . “Het is dus een heel ander en waardevol perspectief.”

Shōgun: gemodelleerd naar echte historische figuren

Hoewel de ‘Shōgun’-basis in een historische fictieroman de weg vrijmaakt voor de fictionaliteit van de show, versterkt het ook de wortels ervan in de werkelijkheid. James Clavell baseerde zijn boek gedeeltelijk op het waargebeurde verhaal van William Adams, een Europese scheepspiloot die een samoerai werd onder het dienstverband van Shogun Tokugawa Ieyasu. Als gevolg hiervan delen Adams en John Blackthorne, zijn literaire (en uiteindelijk op het scherm) equivalent, veel overeenkomsten. Op dezelfde manier blijft Tokugawa een model voor Yoshii Toranaga, waarbij de twee personages op dynamische wijze merkbare historische inspiratie putten uit hun echte tegenhangers.

Volgens berichten voer Adams in 1598 met een Nederlandse vloot en strandde hij na een tyfoon in Japan. De zeeman, met kennis van scheepsbouw, astronomie en navigatie, trok echter de aandacht van Shogun Tokugawa, die hem uiteindelijk als adviseur aanstelde. De man hielp Tokugawa bij zijn zoektocht naar het onderhouden van diplomatieke betrekkingen met Europa – een prestatie die, volgens Ian Bottomley, senior curator van de Royal Armouries, Japan op de diplomatieke kaart zette.

Adams verdiende zelfs de titel van samoerai naast een Japanse naam, Miura Anjin, en ging vervolgens een tweede huwelijk aan in Japan met de dochter van een Japanse ambtenaar. Vanwege zijn hoge waarde voor Tokugawa mocht Adams het land niet verlaten. Als gevolg hiervan woonde de man de daaropvolgende decennia in Japan, waar hij zich tot aan zijn uiteindelijke dood niet met zijn vrouw kon herenigen.

Bottomley sprak over de dynamische en historische betekenis van Adams en Tokugawa, in tegenstelling tot Blackthorne en Toranaga, en zei: “Wat [James] Clavell aan het schrijven was, was fictie. Hij veranderde de namen zodat hij met de geschiedenis kon spelen, maar hij veranderde er niet veel aan. Hij gebruikte alleen niet de namen Ieyasu of Will Adams.’

Op dezelfde manier besprak Hiroyuki Sanada, die Toranaga belichaamt in de show, ook het verband tussen zijn karakter en de realiteit, en zei: “Voor mij is het spelen van Toranaga erg belangrijk, vooral voor nu. Toranaga’s model, de echte Shogun Tokugawa Ieyasu, stopte de oorlog periode en creëerde het vreedzame tijdperk gedurende ongeveer 260 jaar. Dus ik dacht dat we dat soort held nodig hadden, vooral voor nu. Voor mij een betekenisvolle rol voor nu.”

Dus hoewel Clavell en FX’s vertolking van zijn werk gebruik maken van hun eigen artistieke vrijheid bij het vertellen van een fictief verhaal, blijven hun verhalen gebaseerd op echte levens. Toda Mariko, een andere cruciale speler in ‘Shōgun’, vindt zelfs enige wortels in een echt individu, zelfs als iemand geen enkele connectie heeft met Adams of Tokugawa. Hoewel de betrokkenheid van het personage bij de 17e-eeuwse Japanse politiek grotendeels gefictionaliseerd is, kan men haar terugvoeren tot de echte Hosokawa Gracia, dochter van Akechi Mitsuhide, een bekende Samurai.

Zo wordt ‘Shōgun’ een hoogtepunt van verschillende geschiedenissen, samengebracht om één enkel verhaal over het 17e-eeuwse feodale Japan te creëren. Omdat de show geen regelrechte biografische hervertelling is van een historisch verhaal, moesten de makers extra aandacht besteden aan het waarborgen van de authenticiteit van hun verhaal. Om dezelfde reden werden verschillende experts en wetenschappers geraadpleegd om een ​​gevoel van realisme te behouden in details zoals taal, maniertjes en cultuur.

Uiteindelijk vormt het werk van Clavell, dat al een verbinding met de werkelijkheid in zich draagt ​​via historische figuren als Adams en Tokugawa, de bouwstenen van ‘Shōgun’s’ basis in de werkelijkheid. Bovendien versterkt de beslissing van de show om het perspectief van personages als Toranaga en Mariko te benadrukken de culturele authenticiteit van het verhaal door een genuanceerd algemeen verhaal te bieden. Als resultaat hiervan – aangezien het historische drama substantiële creatieve vrijheden niet schuwt – blijft het een authentiek, maar toch gefictionaliseerd verhaal geïnspireerd door de werkelijkheid.